๑.๒ หลักธรรมพื้นฐานในการดำรงชีวิต

ปัจจัย ๔ ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตได้แก่ อาหาร ผ้านุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และยารักษา มีความสำคัญจำเป็น สำหรับการดำรงชีวิตของมนุษย์มากฉันใด หลักธรรมพื้นฐานก็มีความสำคัญจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตมากฉันนั้น

๑.๒.๑ หลักธรรมพื้นฐานของศาสนาที่ตนนับถือเพื่อใช้ในการดำรงชีวิตในครอบครัว

หลักธรรมพื้นฐานของศาสนาที่ตนนับถือเพื่อใช้ในการดำรงชีวิตในครอบครัวจะอธิบายเป็นข้อๆ ดังนี้คือ

หลักธรรมของคู่ชีวิต

หลักธรรมของคู่ชีวิต ที่จะทำให้คู่สมรสมีชีวิตที่สอดคล้องกลมกลืนเป็นพื้นฐานอัน มั่นคง

ที่จะทำให้อยู่ครองกันได้ยืนยาวเรียกว่า “สมชีวธรรม ๔ ”

สมชีวธรรม ๔ สมชีวธรรมมีข้อปฏิบัติ ๔ ประการ คือ

  ๑. สมสัทธา มีศรัทธาสมกัน เคารพนับถือในลัทธิศาสนา สิ่งเคารพบูชาและหลักการต่าง ๆ ตลอดแนวความสนใจอย่างเดียวกัน หนักแน่นเสมอกันหรือปรับเข้าหากันลงกันได้

  ๒. สมสีลา มีศีลสมกัน คือ ความประพฤติ ศีลธรรมจรรยา มารยาท พื้นฐาน การ

อบรม พอเหมาะพอสม สอดคล้องไปกันได้

  ๓. สมจาคา มีจาคะสมกันคือ มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความโอบอ้อมอารี มีใจกว้าง ความเสียสละ ความพร้อมที่จะช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่นพอกลมกลืนกันไม่ขัดแย้งบีบคั้นกัน

  ๔. สมปัญตา มีปัญญาสมกัน คือ รู้เหตุ รู้ผล เข้าใจกัน อย่างน้อยพูดกันรู้เรื่อง

หลักธรรมของครอบครัว

หลักธรรมของครอบครัวเพื่อให้การดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันเป็นไปอย่างดีมีความสุขเรียกว่า

“ฆราวาสธรรม ๔ ”

ฆราวาสธรรม ประกอบด้วยองค์ ๔ ประการที่ครอบครัวพึงปฏิบัติ คือ

  ๑. สัจจะ หมายถึง สัตย์ซื่อต่อกัน

  ๒. ทมะ หมายถึง รู้จักข่มจิตตัวเอง

  ๓. ขันติ หมายถึง อดทน

  ๔. จาคะ หมายถึง สละให้ปันสิ่งของของตนแก่คนที่ควรให้ปัน หรือคนที่ควรแบ่งให้

๑.๒.๒ หลักธรรมพื้นฐานของศาสนาที่ตนนับถือเพื่อใช้ในการดำรงชีวิต

ในสังคม

  หลักธรรมพื้นฐานของศาสนาที่ตนนับถือเพื่อใช้ในการดำรงชีวิตในสังคมสามารถอธิบายแยกเป็นข้อๆ ได้ดังนี้

สามัคคีธรรม
  ความหมาย สามัคคี คือ ความพร้อมเพรียงกัน คนตั้งแต่สองคนขึ้นไปมีความคิด เห็นร่วมกันและมีความรักใคร่นับถือกันปฏิบัติหน้าที่ร่วมกัน จนทำหน้าที่ได้สำเร็จ เรียกว่า มีความสามัคคี

ความสามัคคีมีประเด็นที่ต้องพิจารณาอยู่ ๒ ประเด็นคือ การแสดงออกทางการทำงาน และความนึกคิดทางจิตใจ เพื่อสะดวกในการศึกษาเรื่องความสามัคคีแบ่งออกเป็น 2 อย่างคือ

  ๑. ความสามัคคีทางกาย หมายถึง การร่วมด้วยช่วยกันการใช้แรงกายทำกิจกรรมต่างๆ ให้บรรลุผลสำเร็จ

  ๒. ความสามัคคีทางใจ หมายถึง การมีจิตใจที่จะกระทำสิ่งใดๆ ร่วมกันโดยมีความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน

การปลูกความสามัคคี

  วิธีปลูกความสามัคคีหรือสมานสามัคคี ตามพุทธโอวาท ทรงสอนให้ยึดหลักธรรม ”สาราณียธรรม” หมายถึง ธรรมที่ควรพิจารณาอยู่เนื่อง ๆ เป็นข้อปฏิบัติเป็นแนวปฏิบัติที่ทำให้บุคคลและกลุ่มคนมีความเห็นพร้อมต้องกัน มีความสามัคคีกัน

สาราณียธรรม มีสาระที่สำคัญโดยย่อๆ ดังนี้คือ

  ๑. จะทำจะพูดจะคิดสิ่งใด ก็ให้ทำ ให้พูด ให้คิดสิ่งนั้น ด้วยเมตตาจิตต่อผู้อื่น

  ๒. รู้จักเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อผู้อื่น

  ๓. รักษาความประพฤติ กิริยามารยาทตลอดจนศีลธรรมวัฒนธรรมให้เสมอกับผู้อื่น

  ๔. มีความคิดเห็นร่วมกันกับคนอื่น